Może się zdarzyć, że zachodzi potrzeba zmiany podmiotu, który jest stroną umowy. Przepisy prawa cywilnego określają strony umowy jako wierzyciela (a więc stronę, która oczekuje spełnienia świadczenia) i dłużnika (zatem stronę, która ma świadczenie spełnić). Należy pamiętać, że w niektórych umowach obie strony będą względem siebie zarówno wierzycielami, jak i dłużnikami.

Do zmiany strony umowy czasami niezbędna jest zgoda drugiej strony. Co do zasady wierzyciel nie potrzebuje zgody dłużnika, aby przelać wierzytelność na inną osobę. Skutkiem przelewu jest zobowiązanie dłużnika względem nowego podmiotu. W umowie z pierwotnym wierzycielem dłużnik może zastrzec, że taki przelew będzie wymagał uzyskania jego uprzedniej zgody.

Dopóki zbywca nie zawiadomił dłużnika o przelewie, spełnienie świadczenia do rąk poprzedniego wierzyciela ma skutek względem nabywcy, chyba że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie.

Zmiana dłużnika – przejęcie długu nie może nastąpić bez porozumienia z wierzycielem. Może to nastąpić przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika lub przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela. Umowa i zgoda powinny mieć formę pisemną.

Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody dłużnika, a dłużnik zgody odmówił, umowę uważa się za niezawartą. Jeżeli skuteczność umowy o przejęcie długu zależy od zgody wierzyciela, a wierzyciel zgody odmówił, strona, która według umowy miała przejąć dług, jest odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia.

Czym różni się umowa o dzieło od umowy zlecenie i umowy o świadczenie usług.

Celem umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego rezultatu. Wskutek prawidłowego wykonania umowy ma powstać określony wynik prac. Umowa o dzieło powinna zawierać postanowienia charakteryzujące oczekiwane dzieło. Dzięki nim możliwe będzie weryfikowanie dzieła pod kątem ewentualnych wad i sformułowanie roszczeń wywodzonych z niezgodności pomiędzy otrzymanym a zamówionym dziełem.

Umowa zlecenie i umowa o świadczenie usług to umowy starannego działania. Wykonawca nie gwarantuje wyniku swoich prac i nie ponosi odpowiedzialności za efekt, lecz jest zobowiązany do podejmowania czynności dla zleceniodawcy we właściwy sposób. Kodeks cywilny odwołuje się do podejmowania czynności prawnych dla dającego zlecenie.

Umowa o świadczenie usług jest podobna do umowy zlecenie, przy czym obejmuje różne czynności, nie tylko czynności prawne. Umowa o świadczenie usług jest często formą współpracy z osobą prowadzącą działalność gospodarczą.

Strona może zabezpieczyć swoje interesy w treści umowy poprzez zastrzeżenie o karze umownej.

Warto pamiętać, że karę umowną zastrzega się na wypadek niewykonania zobowiązania niepieniężnego (np. niewykonania usługi lub niewytworzenia zamówionego produktu). Kary umownej nie zastrzega się na wypadek opóźnienia w zapłacie, choć w praktyce można spotkać różne postanowienia.

Zastrzeżenie o karze umownej powinno wprost wskazywać jej wysokość lub sposób wyliczenia (jako ułamek, procent lub wielokrotność innej kwoty z umowy).

Funkcją kary umownej jest naprawienie szkody. Na wypadek, gdyby szkoda okazała się większa niż wysokość kary, w umowie warto zamieścić zastrzeżenie o możliwości dochodzenia odszkodowania przewyższającego zastrzeżoną karę umowną. W razie braku takiego postanowienia, żądanie odszkodowania ponad zastrzeżoną karę będzie niedopuszczalne.

Dochodząc zasądzenia kary umownej w postępowaniu sądowym, nie trzeba udowadniać wysokości szkody. Należy jednak mieć na uwadze, iż sąd może dokonać miarkowania wysokości kary, uwzględniając okoliczności danej sprawy, takie jak wykonanie zobowiązania w znacznej części lub rażąco wygórowana wysokość kary.

Praktyka wypracowała różne metody zawierania umów. Do najbardziej popularnych należą umowy w formie pisemnej, ale też umowy ustne, a nawet zawierane w sposób dorozumiany, często związane z bieżącymi sprawami.

W dobie pandemii na znaczeniu zyskała możliwość zawierania umów za pośrednictwem poczty elektronicznej. O ile przepisy nie przewidują zachowania formy szczególnej dla danego typu umów (np. formy aktu notarialnego przy sprzedaży nieruchomości), umowa zawarta poprzez wymianę oświadczeń stron za pośrednictwem poczty elektronicznej, będzie ważna. Odnośnie umów, w których nie ma zbyt wielu szczegółów współpracy, wystarczające będzie opisanie oświadczeń stron w wiadomościach. Z ich treści lub kontekstu powinno wynikać, że obie strony są zgodne co do ustaleń i osiągnęły porozumienie co do warunków współpracy.

Bardziej skomplikowane zasady współpracy warto zredagować w formie umowy i załączyć ją do wiadomości, w których potwierdzą ją obie strony. Zawarcie umowy powinno być dokonane zgodnie z zasadami reprezentacji.

Umowa zawierana mailowo może być też opatrzona podpisem elektronicznym za pomocą profilu zaufanego w podpisywarce lub podpisem kwalifikowanym.

Oceniając możliwość jednostronnego wypowiedzenia umowy najmu, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na to czy umowa została zawarta na czas oznaczony czy też na czas nieoznaczony. Można wypowiedzieć umowę najmu zawartą na czas nieoznaczony. Uprawnienie to dotyczy zarówno najemcy, jak i wynajmującego.

Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku umowy zawartej na czas oznaczony. Co do zasady taka umowa powinna być wykonywana przez cały czas, na jaki została zawarta. Jednakże, możliwe jest zastrzeżenie w umowie, iż w określonych sytuacjach dana strona umowy będzie uprawniona do wypowiedzenia umowy. Do takich okoliczności mogą należeć zaległości w płatności, oddanie przedmiotu najmu w podnajem, niewłaściwe korzystanie z przedmiotu najmu. Mogą być to też okoliczności związane z naruszeniem zobowiązań strony opisanych w umowie lub złożenie nieprawdziwych zapewnień przy zawieraniu umowy, np. co do właściwości przedmiotu najmu.

Przy najmie lokalu, najemca jest uprawniony do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym jeżeli lokal ma wady zagrażające zdrowiu najemcy lub jego domowników albo osób u niego zatrudnionych.

Umowa najmu może być zawsze rozwiązana na skutek zgodnego porozumienia stron.